คำว่า หม้อห้อม หรือ ม่อห้อมนั้น ความเป็นจริงแล้วหลังจากนั้นก็เป็น เสื้อหรือกางเกงหม้อห้อมที่ทำจากต้น
เสื้อม่อฮ่อมแล้วก็ค่อยนำไปย้อมให้มีสีครามหรือสีน้ำเงิน แล้วนำผ้าฝ้ายมาจุ่มสี แล้วก็แปลงเป็น
เสื้อม่อฮ่อม ซึ่งคนจำนวนไม่น้อยบางครั้งอาจจะมีความรู้สึกว่ากระบวนการทำผ้าม่อห้อมนั้นทำง่ายๆ ใครๆก็ทำเป็น ในความเป็นจริงแล้วก็มีวิธีการทำด้วยเหมือนกัน ฉะนั้นหากอยากได้ผ้าม่อห้อมดีๆพวกเราก็ควรจะกระทำตามขั้นตอนเหมือนกัน ถ้าอย่างนั้นพวกเรามาดูกันเลยดีกว่าว่าตอนแรกจะต้องทำยังไงบ้าง
ประการแรกพวกเราจำเป็นต้องมาทำน้ำย้อมผ้าเพื่อทำเสื้อม่อฮ่อมกันกันก่อน โดยพวกเราจำเป็นต้องนำต้นล้อมรอบนั้นมาหมักในน้ำเสียไว้ จนถึงใบต้นล้อมรอบเน่า หนแรกพวกเราจะได้น้ำสีชามเขียวไข่กา แล้วก็พวกเราก็นำใบล้อมที่เน่านั้นทิ้งไป นำใบล้อมใหม่มาหมักในน้ำเดิมอีก ทิ้งเอาไว้จนถึงเน่า ก็จะได้น้ำที่มีสีแก่ขึ้นมาแทบเป็นสีดำ แล้วจึงกรองเอาใบห้อม่อฮ่อมออก เพียงเท่านี้ก็ได้น้ำหม้อห้อมแล้ว ต่อไปให้นำผ้าฝ้ายดิบสีขาวไปตัดเย็บตามแบบที่อยากได้แช่ลงไปภายในน้ำ เพื่อแป้งที่ใกล้กับเนื้อผ้าหลุดออกไป และจากนั้นจึงนำไปผึ่งแดดให้แห้ง จากนั้นให้นำผ้าดิบมาใส่กระเช้า แล้วนำกระเช้านั้นไปจุ่มลงในภาชนะที่มีสีย้อมผ้าอยู่ รวมทั้งให้พวกเราสวมถุงมือยางเพื่อขยำผ้า เพื่อสีของเนื้อผ้ากระจัดกระจายอย่างสม่ำเสมอ ภายหลังขยำผ้าเสร็จแล้วให้นำไปตากให้แห้งแล้วกระทำการขยำผ้าซ้ำเดิมอีก 5ครั้ง จนกระทั่งสีผ้านั้นเป็นครามเข้ม รวมทั้งยังเป็นเหตุให้สีติดทนนานด้วย สีจะติดทั่วทั้งยังผืน แล้วก็สีเท่ากันด้วย เมื่อผ้าผ่านขั้นตอนย้อมเย็นไปแล้ว โอกาสนี้ก็ย้อมร้อนด้วยการเอาไปต้มร้อน โดยการใส่ผ้าลงในกระทะให้พอดิบพอดีแล้วก็ใช้ไม้พาย คนจนเข้ากันโดยประมาณ 20 นาที แล้วเอามาตากแดดให้แห้งหมาดๆแล้วนำผ้าที่แห้งหมาดนั้นจุ่มใส่ลงในกะละมังเพื่อตระเตรียมไว้ลงแป้ง บิดหมาดแล้วก็มาตากแดด หลักต่อจากนั้นก็นำผ้าที่แห้งหมาดมาทำแนวทางการรีด โดยการจุ่มน้ำแป้ง ขยำให้ทั่วแล้วบิดให้หมาดนำไปตากอีกทีหนึ่ง เมื่อผ้าแห้งแล้ว ก็ประพรมน้ำให้ทั่วแล้วก็ใช้เตารีดแบบถ่านรีดผ้า รวมทั้งจำเป็นต้องตระเตรียมเตารีดแบบถ่านไว้เพื่อรีดตลอดเพื่อความร้อนคงเดิม เพียงเท่านี้ก็ได้สีเสื้อม่อฮ่อมแล้ว
ทั่งหมดนี้เป็นการย้อมสีเสื้อม่อฮ่อม ซึ่งจะต้องมีความชำนิชำนาญสูง เพื่อจะทำให้สีบ่อย มีความสวยเป็นเอกลักษณ์ คนไหนกันซื้อไปจะได้ชอบใจซื้อซ้ำ
https://hormphrae2.wordpress.com